Dünyada ve Türkiye’de hızla artan diyabet, hem sağlığı hem de yaşam kalitesini tehdit ediyor. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Selin Yavuz, diyabetin belirtileri, risk faktörleri ve korunma yolları hakkında önemli bilgiler verdi.
Diyabet Nedir?
Diyabet, vücutta insülin hormonunun eksikliği veya etkisizliği sonucu kan şekeri seviyesinin normalin üzerine çıkmasıyla gelişen metabolik bir hastalıktır. Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki ana tipi bulunur.
Tip 1 Diyabetin Özellikleri:
- Çocukluk veya gençlik döneminde başlar.
- Vücut insülin üretimini durdurur.
- Ani gelişen belirtiler gösterir.
- Sürekli insülin kullanımı gerekir.
Tip 1 Diyabet Belirtileri:
- Aşırı susama ve açlık
- Sık idrara çıkma
- Ani kilo kaybı
- Sürekli yorgunluk hissi
Tip 2 Diyabetin Özellikleri:
- Genellikle 40 yaş sonrası ortaya çıkar.
- İnsülin direnci ile ilişkilidir.
- Obezite ve hareketsizlik başlıca nedenleridir.
Tip 2 Diyabet Belirtileri:
- Ellerde, ayaklarda uyuşma
- Sık idrar ve susuzluk hissi
- Cilt yaralarının geç iyileşmesi
- Aşırı yorgunluk ve açlık hissi
Gestasyonel Diyabet (Gebelik Diyabeti):
Hamilelikte görülen ve doğum sonrası düzelme eğiliminde olan bu diyabet türü, ilerleyen yıllarda Tip 2 diyabete dönüşme riskini artırır.
Diyabetin Teşhis Yöntemleri:
- Açlık kan şekeri >126 mg/dl
- Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT)
- İdrar şeker testi
- Keton testi
Diyetisyen Desteği ve Beslenme Planı Şart!
Dyt. Selin Yavuz, diyabetli bireylerin kan şekerini dengelemek için kişiye özel beslenme planları oluşturulması gerektiğini belirtiyor. Bu planlar;
- Düzenli öğünler
- Dengeli karbonhidrat alımı
- Yüksek lifli besinlerin tercih edilmesi
- Basit şekerlerden kaçınma
- Düzenli su tüketimi ve porsiyon kontrolünü kapsıyor.
Hangi Yiyecekler Tercih Edilmeli?
- Tam buğday ekmeği, yulaf, bulgur
- Haşlanmış yumurta, az yağlı peynir
- Taze sebze ve meyveler
- Sağlıklı yağlar ve düşük yağlı süt ürünleri
- Lif oranı yüksek besinler
Uzman Tavsiyesi:
Diyabeti önlemenin en etkili yolu; sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve ideal kilo aralığında kalmak. Ailede diyabet geçmişi olanların daha dikkatli olması öneriliyor.,